در مطالب قبلی سجاده مشهدالرضا در وبلاگ فرش سجاده ای به اولین و تنها ترین مسجد چوبی جهان و مسجد سلیمانیه و مسجد تاج محل پرداختیم. در این مطلب نیز فرش سجاده ای مشهدالرضا قصد دارید بپردازد به مسجدی که همه نامش را شنیده اید. مسجد شیخ لطف الله اصفهان در دوران صفویه در قرن یازدهم می باشد که یکی از شاهکار های معماری کاشکاری آن زمان نیز می باشد.
طرح مسجد شیخ لطف الله در زمانی که نقشه چهار باغ و باغ هزار جریب اجرا شد ، ریخته شد و در دوران شکوفایی معماری صفویه مورد بهره برداری رسید. ساخت این مسجد در نیمه اول قرن یازده هجری، در سال ۱۰۱۱ هجری قمری و به فرمان شاه عباس اول آغاز شد و در سال ۱۰۲۸ هجری قمری (۱۶۱۹میلادی) به پایان رسید. 18 سال طول کشید تا این مسجد ساخته شود.معمار این مسجد استاد محمدرضا اصفهانی، پسر استاد حسین بنا اصفهانی بودهاست. این مسجد بر خرابههای مسجدی که قبلاً در آن محل بوده ساخته شد. مسجد شیخ لطفالله به نام یکی از علمای بزرگ عصر صفوی به نام شیخ لطفالله جبلعاملی، نامیده شدهاست.
این مسجد در ضلع شرقی میدان نقش جهان و مقابل عمارت عالیقاپو و در همسایگی مسجد شاه واقع شدهاست. این مکان مذهبی برای تجلیل شیخ لطفالله المیسی بنا گردیده و سالانه گردشگران زیادی را جذب خود میکند.
در میانه سالهای دهه ۱۹۲۰، به توصیه آرتور پوپ، رضاشاه دستور به بازسازی و مرمت کلی مسجد شیخ لطفالله را داد.
نامگذاری این مسجد به مناسبت نام امام جماعت آن یعنی شیخ لطفالله بن عبدالکریم بن ابراهیم که در زمان سلطنت شاه عبّاس به علل مذهبی از میس یکی از قرای جبل عامل لبنان به ایران کوچ کرده و ابتدا در مشهد مقدّس اقامت گزید و در آنجا پس از استقاضه از محضر علمای ارض اقدس از جمله ملّا عبدالله شوشتری، از جانب شاه عبّاس بزرگ به خدمت آستانة رضوی درآمد و تا تاریخ فتنة ازبکان و دست یافتن ایشان بر مشهد در آن شهر مقیم بود، سپس از شرّ ایشان به قزوین پناه جست و در آنجا به کار تدریس مشغول شد؛ شاه عبّاس او را از قزوین به اصفهان آورد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری در جنب میدان نقش جهان مدرسه و مسجدی را، که هنوز هم به نام او شهرت دارد، برای محلّ تدریس و اقامت و امامت وی پی نهاد و انجام این کار تا ۱۰۲۸ هجری قمری طول کشید و در حین اتمام همین ساختمان بود که شاه عبّاس در قسمت جنوبی میدان نقش جهان، که اکنون به نام میدان امام شهرهاست، طرح انشاء جامع اعظم پادشاهی یعنی مسجد شیخ لطفالله را ریخت. بعد از آن که مسجد شیخ لطفالله برای نمازگزاری او مهیّا گردید.
پروفسور پوپ در کتاب بررسی هنر ایران نوشتهاست:
به سختی میتوان این اثر را محصول دست بشر دانست. و نیز در جایی دیگر بیان کرده: کوچکترین نقطه ضعفی در این بنا دیده نمیشود، اندازهها بسیار مناسب، نقشه طرح بسیار قوی و زیبا و به طور خلاصه توافقی است بین یک دنیا شور و هیجان و یک سکوت و آرامش باشکوه که نماینده ذوق سرشار زیباشناسی بوده و منبعی جز ایمان مذهبی و الهام آسمانی نمیتواند داشته باشد.
همچنین به دلیل عظمت معماری و تاریخی این بنای مذهبی ایران، تمبر مشترکی با نقش این بنا و اثری تاریخی از چین منتشر شدهاست.
یکی از شاهکارهای بی نظیر معماری را در محراب مسجد میتوان مشاهده کرد. در این محراب کاشی کاریهای معرّق و مقرنسهای بسیار ظریفی به چشم میخورد و همچنین دو لوح داخل محراب وجود دارد که عبارت «عمل فقیر حقیر محتاج بر رحمت خدا محمدرضا ابن استاد حسین بنای اصفهان» روی آن حک شدهاست. کتیبههای دیگری نیز به خط علیرضا عباسی در اطراف محراب دیده میشود که روی آنها روایتی از پیامبر اکرم و امام ششم نقل شدهاست. علاوه بر این روایات، اشعاری نیز روی کتیبهها نوشته شده که بنا به اظهار کارشناسان سرایندة آنها "شیخ بهایی" دانشمند و شاعر دورة صفوی است. خطّاط این کتیبهها نیز باقر بنّا است. محراب به خاطر رنگ تمیز و صافش، همچنین ترکیبات و خطوط هماهنگش بسیار گیراست. محراب از یک تاق دندانه دار تشکیل شده که بر فراز آن نقوش ظریف اسلیمی نقش بستهاست.
شیخ لطفالله از علمای بزرگ شیعه از مردم میس و از اهالی جبل عامل یعنی لبنان امروزی بودهاست که به دعوت شاه عباس اول در اصفهان اقامت گزید و به منظور تجلیل از او این مسجد برای تدریس و نمازگزاری وی اختصاص داده شد و نام مسجد مزبور به شیخ لطفالله از همین جهت است. سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی است. جلو خان مسجد با عقب نشستگی از بدنه شرقی میدان آغاز میشود. بعد از عبور از چهار پله به محوطه سردر میرسیم. قسمت پایینی دیوارهای این محوطه با سنگ مرمر زرد پوشیده شدهاست، سکوهای بزرگ کناری هم از همین نوع سنگ هستند. در ورودی مسجد به صورت دو لنگهاست که از چوب چنار یکپارچه ساخته شدهاند و پس از گذشت چهارصد سال هنوز پابرجا هستند. در جلوی مسجد حوض ۸ ضلعی زیبایی قرار داشته که در سالهای ۱۳۱۶ تا ۱۳۱۸ خ برداشته شدهاست. در این زمان پوشش کف گنبدخانه از جنس گچ بوده و پنجرههای چوبی منصوب در آن روشنایی زیرزمین را تامین میکردهاست.
منبع : www.fa.wikipedia.org
فرش سجاده مشهد الرضا،تولید کننده انواع سجاده فرش،فرش سجاده ای و سجاده.
لینک های کمکی: صفحه اصلی ، گالری سجاده مشهدالرضا، وبلاگ سجاده مشهدالرضا و محصولات سجاده ، وبلاگ میهن بلاگ .
موضوعات وبلاگ :
اخبار دنیای فرش ، اصطلاحات فرش و سجاده ، تاریخچه فرش و فرش سجاده ای ، دانستنی های فرش ، سجاده فرش بافی ، معرفی مساجد ، مقـایسه فـرش ماشینی با دستبافت ، مناسبت ها ، نگهداری از سجاده فرش ، چرا سجاده فرش؟